Analizy laboratoryjne próbek ścieków - Pobór próbek - Badania i monitoring ścieków

Analizy laboratoryjne próbek ścieków

Oferujemy naszym Klientom kompleksową usługę obejmującą pobieranie [C4] i badanie ścieków różnego rodzaju i pochodzenia (ścieki surowe i oczyszczone, ścieki komunalne, ścieki przemysłowe, wody opadowe, wody pochłodnicze itd.). Badania prowadzimy przede wszystkim pod kątem spełnienia obowiązujących wymagań prawnych zawartych w rozporządzeniach:

Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej I Żeglugi Śródlądowej z dnia 28 czerwca 2019 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, których wprowadzanie w ściekach przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego (Dz. U. z 2019, poz. 1220)
Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej I Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego oraz warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także przy odprowadzaniu wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych (Dz. U. z 2019, poz. 1311)
Rozporządzenie Ministra Budownictwa z dnia 14 lipca 2006 r. w sprawie sposobu realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych (Dz. U. z 2006r., Nr 136, poz. 964 wraz z późniejszymi zmianami (Dz.U. 2015 poz. 1456).

Posiadamy zasoby ludzkie i aparaturowe do akredytowanego pobierania zapewniającego reprezentatywność próbek zarówno uśrednionych, jak i próbek średniodobowych ścieków [C4].

Sposób pobierania próbek i zakres wykonywanych badań ustalamy każdorazowo z Klientem na podstawie obowiązków wynikających z prawnych uwarunkowań lub na podstawie posiadanych przez Klienta decyzji administracyjnych. Badania oferowane przez nasze laboratorium obejmują wykonanie analiz fizykochemicznych metodami referencyjnymi lub równoważnymi do nich.

Dla naszych klientów realizujemy również badania na nietypowych próbkach wykorzystywanych dla celów technologicznych lub optymalizacji procesów oczyszczania ścieków.

W związku z rosnącymi wymaganiami prawa oraz naszych Klientów, wdrożyliśmy system zarządzania zgodny w wymaganiami opisanymi w normie PN-EN/ISO IEC 17025:2018-02, a nasze kompetencje w zakresie pomiarów i badań laboratoryjnych zostały potwierdzone certyfikatem przez Polskie Centrum Akredytacji.

Dlaczego analiza ścieków jest ważna dla środowiska

Analiza ścieków jest ważna dla środowiska z kilku powodów. Przede wszystkim pozwala na kontrolowanie jakości wód, do których zanieczyszczenia mogą być wprowadzane, co z kolei pozwala na ochronę ekosystemów wodnych i zapobieganie szkodom ekologicznym. Analiza ścieków umożliwia także identyfikację substancji, które mogą być toksyczne dla organizmów żywych lub powodować inne szkodliwe skutki dla środowiska.

Ponadto, analiza ścieków jest niezbędna dla zapewnienia zgodności z przepisami prawnymi, które regulują emisję zanieczyszczeń do środowiska. Firmy i instytucje, które wytwarzają ścieki, są zobowiązane do przestrzegania określonych norm i limityów emisji, które są określone w przepisach prawa. Analiza ścieków pozwala na monitorowanie tych limitów i wykrywanie nieprawidłowości w emisji zanieczyszczeń, co umożliwia podejmowanie działań naprawczych i minimalizowanie szkód dla środowiska.

Wreszcie, analiza ścieków pozwala na identyfikację i eliminację źródeł zanieczyszczeń, co może przyczynić się do poprawy jakości środowiska. Dzięki temu można wprowadzać skuteczne działania na rzecz ochrony środowiska, takie jak poprawa procesów technologicznych lub wprowadzenie nowych technologii, które umożliwią minimalizowanie ilości wytwarzanych ścieków i redukcję zanieczyszczeń.

Metody analizy ścieków - badania ścieków

Istnieje wiele metod analizy ścieków, a wybór konkretnego podejścia zależy od wielu czynników, takich jak cel analizy, rodzaj ścieków oraz dostępność sprzętu i laboratorium. Poniżej przedstawiamy kilka najczęściej stosowanych metod analizy ścieków:

Spektrometria masowa (MS) – metoda, która pozwala na identyfikację i ilościową analizę substancji chemicznych. Polega na rozdzieleniu związków chemicznych na podstawie ich masy cząsteczkowej i badaniu charakterystycznych dla nich widm absorpcyjnych lub emisyjnych. Metoda ta jest szczególnie przydatna do identyfikacji organicznych zanieczyszczeń.
Chromatografia gazowa (GC) – metoda, która umożliwia rozdzielenie mieszaniny związków chemicznych na podstawie ich zdolności do rozpuszczania się w gazach nośnych i adsorpcji na stałych fazach (np. kolumnach wypełnionych sorbentami). Metoda ta jest często stosowana do analizy lotnych związków organicznych.
Chromatografia cieczowa (HPLC) – metoda, która umożliwia rozdzielenie mieszaniny związków chemicznych na podstawie ich zdolności do rozpuszczania się w cieczach nośnych i adsorpcji na stałych fazach (np. kolumnach wypełnionych sorbentami). Metoda ta jest szczególnie przydatna do analizy substancji, które są trudne do rozdzielenia za pomocą chromatografii gazowej.
Spektrometria atomowa (AAS) – metoda, która pozwala na analizę składu pierwiastkowego próbki. Polega na wprowadzeniu próbki do płomienia, który powoduje emisję charakterystycznych dla pierwiastków linii widmowych. Metoda ta jest szczególnie przydatna do analizy metali ciężkich.
Metoda elektrochemiczna – metoda, która pozwala na analizę składu chemicznego próbki na podstawie zmian w potencjale elektrycznym. Metoda ta jest szczególnie przydatna do analizy jonów metali.

Oprócz powyższych metod, istnieją także inne podejścia, takie jak spektrofotometria UV-Vis, metody mikrobiologiczne czy metody analityczne oparte na technice immunochemicznej (np. ELISA).

Parametry mierzone w czasie analizy ścieków - badania ścieków

Podczas analizy ścieków, mierzone są różne parametry, które pozwalają na określenie składu chemicznego i fizycznego badanej próbki. Poniżej przedstawiam najczęściej mierzone parametry w analizie ścieków:

pH – jest to miara kwasowości lub zasadowości ścieków i ma istotny wpływ na wiele procesów zachodzących w środowisku.
BOD (biochemical oxygen demand) – jest to ilość tlenu potrzebna do utlenienia związków organicznych w ściekach przez bakterie w ciągu 5 dni. BOD stanowi wskaźnik ilości organicznych zanieczyszczeń w ściekach.
COD (chemical oxygen demand) – jest to ilość tlenu potrzebna do utlenienia wszystkich związków organicznych i niektórych związków nieorganicznych w ciągu 2 godzin. COD stanowi bardziej uniwersalny wskaźnik ilości zanieczyszczeń w ściekach niż BOD.
TSS (total suspended solids) – jest to ilość zawiesin organicznych i nieorganicznych w ściekach, które nie przechodzą przez filtr o określonej wielkości porów.
TDS (total dissolved solids) – jest to ilość związków chemicznych rozpuszczonych w ściekach, które przechodzą przez filtr o określonej wielkości porów.
Zawartość pierwiastków, takich jak żelazo, miedź, cynk, ołów czy rtęć – pozwalają na określenie ilości metali ciężkich w ściekach, które mogą być szkodliwe dla środowiska.
Zawartość związków organicznych, takich jak pestycydy, PCB czy fenole – pozwalają na określenie ilości szkodliwych związków organicznych w ściekach.
Temperatura – ma wpływ na wiele procesów zachodzących w środowisku, takich jak np. procesy biologiczne.

Mierzenie tych parametrów pozwala na dokładne określenie składu chemicznego i fizycznego badanej próbki oraz na zaplanowanie odpowiednich działań w celu oczyszczenia ścieków przed ich wprowadzeniem do środowiska naturalnego.

Normy dla zrzutów ścieków do wód

Normy dla zrzutów ścieków do wód są określane przez odpowiednie przepisy prawa. W Polsce, podstawowym aktem prawnym regulującym kwestie związane z ochroną środowiska w zakresie zrzutów ścieków jest ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku – Prawo ochrony środowiska.

W przypadku zrzutów ścieków do wód, normy określane są na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, albo do kanalizacji wodnej lub do ziemi (tzw. rozporządzenie w sprawie warunków przy wprowadzaniu ścieków).

W rozporządzeniu tym określono między innymi normy jakościowe dla zrzutów ścieków do wód powierzchniowych i wód podziemnych. Poniżej przedstawiam przykładowe wartości norm dla wybranych parametrów:

pH – dla zrzutów do wód powierzchniowych: od 6,5 do 9,0; dla zrzutów do wód podziemnych: od 6,0 do 9,0.
BOD – dla zrzutów do wód powierzchniowych: do 25 mg O2/l; dla zrzutów do wód podziemnych: do 15 mg O2/l.
COD – dla zrzutów do wód powierzchniowych: do 125 mg O2/l; dla zrzutów do wód podziemnych: do 75 mg O2/l.
Zawartość metali ciężkich – dla zrzutów do wód powierzchniowych: zależnie od rodzaju i charakteru wód, określone w rozporządzeniu; dla zrzutów do wód podziemnych: wartości graniczne dla poszczególnych metali są określone w rozporządzeniu.

Normy te są ustalane w oparciu o międzynarodowe standardy i zalecenia oraz obowiązujące w Polsce normy prawne i mają na celu ochronę jakości wód i środowiska naturalnego. W przypadku przekroczenia norm, podmiot odprowadzający ścieki jest zobowiązany do podjęcia działań w celu zmniejszenia ilości zanieczyszczeń i poprawy jakości ścieków.

Przykłady zastosowania analizy ścieków - badania ścieków

Analiza ścieków ma wiele zastosowań, nie tylko w celu monitorowania jakości ścieków odprowadzanych do kanalizacji lub wód, ale również w celu zapobiegania zanieczyszczeniom, poprawy procesów produkcyjnych i optymalizacji zużycia wody w przemyśle.

Kontrola jakości ścieków: Analiza ścieków umożliwia ocenę jakości ścieków odprowadzanych do kanalizacji lub wód i pozwala na monitorowanie zanieczyszczeń w różnych punktach procesu produkcyjnego. Dzięki temu można szybko wykryć problemy i podjąć odpowiednie działania w celu zmniejszenia emisji szkodliwych substancji.
Optymalizacja procesów produkcyjnych: Analiza ścieków pozwala na zidentyfikowanie procesów wytwarzających największą ilość zanieczyszczeń i umożliwia wprowadzenie zmian w procesach produkcyjnych, które prowadzą do zmniejszenia ilości odpadów i zanieczyszczeń.
Monitorowanie skuteczności systemów oczyszczania ścieków: Analiza ścieków umożliwia ocenę skuteczności systemów oczyszczania ścieków i pozwala na wykrycie niedoskonałości w tych systemach. Dzięki temu można podjąć działania naprawcze i usprawnić systemy oczyszczania ścieków.
Kontrola jakości wody w procesach produkcyjnych: Analiza wody używanej w procesach produkcyjnych pozwala na identyfikację problemów związanych z jakością wody i umożliwia wprowadzenie zmian w procesach w celu zmniejszenia zużycia wody lub jej lepszego wykorzystania.
Ustalanie opłat za zrzut ścieków: Analiza ścieków pozwala na określenie ilości zanieczyszczeń w odprowadzanych ściekach i na tej podstawie ustala się opłaty za zrzut ścieków do kanalizacji.
Badania naukowe: Analiza ścieków jest również stosowana w badaniach naukowych związanych z ochroną środowiska i analizą wpływu różnych substancji na jakość wód. Dzięki temu można lepiej zrozumieć skutki emisji różnych substancji do środowiska i opracować bardziej skuteczne metody ochrony środowiska.

Analizy laboratoryjne próbek ścieków - Pobór próbek - Badania i monitoring ścieków